Światło i jego właściwości
Jak myślicie skąd się bierze światło i ta różnorodność kolorów? Wiemy już z wcześniejszych zajęć, że na biały kolor składa się kilkanaście, jak nie kilkadziesiąt różnych barw.
Światło przechodzi przez przedmioty przeźroczyste, takie jak szyba czy woda. A jak myślicie, czy przez przedmioty nieprzeźroczyste także będzie przechodzić?
Sprawdźmy to od razu. Ale pamiętajcie, że każde doświadczenie wykonujecie pod czujnym okiem dorosłych.
Będzie nam potrzebna latarka lub laser (uwaga na oczy, bo można zrobić sobie krzywdę) oraz szklanka, woda i tektura – może być tył z bloku technicznego. Latarka może być taka jak w telefonie, najważniejsze, aby przesyłała wiązkę światła.
Postawcie tekturę przytrzymując ją książkami. Następnie zaświećcie latarką na tekturę. Co widać z drugiej strony? Czy światło przeszło na drugą stronę, czy raczej zatrzymało się na naszej tekturze?
A jakie jest powietrze, które nas otacza?
To teraz postaw szklankę napełnioną wodą na stole i zaświeć w nią latarką. Co teraz zaobserwowaliście podczas przechodzenia światła z jednego przeźroczystego (przepuszczającego światło) do drugiego ośrodka przeźroczystego?
Powietrze i woda są dla światła materiałem przeźroczystym. W obu tych przypadkach światło prosto przechodzi na drugą stronę, ale gdy napotka na swojej drodze szklankę i wodę, światło zmienia swój kierunek.
Taki efekt zaobserwujemy, gdy na przykład wiosło (lub łyżeczka) jest zanurzone w wodzie. Patrząc na to wiosło wydaje się ono nam powiększone, a przy powierzchni wody wygląda nawet na przełamane.
A jak wygląda długi przedmiot w szklance wody?
Żeby to zaobserwować potrzebujecie szklanki z wodą oraz ołówka. Do szklanki włóż ołówek, łyżkę lub inny długi przedmiot. Nalej wody do szklanki i przyjrzyj się, jak wygląda przedmiot, gdy patrzysz na niego z różnych stron. Co widzisz?
Jak wygląda przedmiot w wodzie? Jak wygląda obraz na granicy gdzie kończy się woda a zaczyna powietrze w szklance?
To jak światło przechodzi z powietrza do wody? Czy znasz już odpowiedź? Jeśli nie wykonaj jeszcze jeden eksperyment. Ale pamiętaj, że potrzebny tu jest nadzór osoby dorosłej.
Do szklanki lub szerszego słoika nalej wody i odrobinę mleka. Nad wodą zapal kadzidełko. Zarówno mleko jak i dym pozwalają lepiej obserwować bieg promienia świetlnego. Na powierzchnię wody skieruj promień świetlny ze wskaźnika laserowego. Popatrz z boku na wykonywany eksperyment. Postaraj się zmieniać nachylenie świecenia promienia do wody.
Te wszystkie wyżej opisane przykłady nazywamy zjawiskiem załamania światła na granicy dwóch ośrodków. Promień na granicy dwóch różnych ośrodków zmienia swój bieg czyli załamuje się.
Zagadka dla mądrali – Gdzie można jeszcze zaobserwować tego typu załamanie świetlne?
Mam nadzieję, że wypróbujecie różne substancje i pobawicie się światłem. Może warto nalać oleju lub jakiegoś soku i sprawdzić czy światło także przez to przechodzi. Podpowiem Wam, że ciekawe wychodzą mikstury wody z solą i wody z cukrem.
Pozdrawiam
Pani Agnieszka